Mutual Fund भनेको के हो , कसरी छान्ने र कसरी लगानी गर्ने ?
Mutual Fund अर्थात सामुहिक लगानी कोष भन्नाले धेरै भन्दा धेरै संघ संस्था वा व्यक्तिहरुको लगानीलाई व्यवस्थित तरीकाले लगानी गर्नु भन्ने बुझिन्छ । नेपालको वर्तमान कानुन अनुसार A Class Commercial हरुलाई Mutual Fund अर्थात सामुहिक लगानी कोष संचालन गर्न अनुमति दिइएको छ । खासगरी यस्ता Mutual Fund संचालन गर्नको लागि विज्ञहरुको टिमलाई जिम्मेवारी दिइएको हुन्छ । त्यस्ता विज्ञ जनशक्तिहरुको प्रयास भनेकै संकलन गरिएको रकमलाई उचित क्षेत्रमा सहि अनुपातमा लगानी गर्नु र उचित मुनाफा प्राप्त गर्नु रहेको हुन्छ ।
नेपालमा हाल Close End र Open End गरी दुई किसिमका Mutual Fund संचालनमा छन् । Close End Mutual Fund भने तोकिएको समयमा Matured हुन्छ र Nepse मा समेत Listed हुन्छ जसका कारण नेपालको Secondary Market मार्फत खरीद विक्रि गर्न सकिन्छ । Open End Mutual Fund भने Secondary Market Listed हुदैंन ।
हाल संचालनमा रहेका Mutual Fund हरु:
Close End
| Close End Mutual Fund | |||||
| S.N. | Symbol (M.F) | Mutual Fund | Fund Size (Rs.) | Maturity Date | Maturity Time (Years) |
| 1 | NICGF2 | NIC Asia Growth Fund 2 | 2024-01-10 | 7 years | |
| 2 | NIBLGF | NIBL Growth Fund | 1,320,000,000.00 | 2033-01-17 | 10 years |
| 3 | RMF2 | RBB Mutual Fund 2 | 846,119,290.00 | 2033-05-21 | 10 years |
| 4 | LVF2 | Laxmi Value Fund-II | 800,000,000.00 | 2033-09-03 | 10 years |
| 5 | SBCF | Sunrise Bluechip Fund | 1,250,000,000.00 | 2031-03-26 | 10 years |
| 6 | SFEF | Sunrise Focused Equity Fund | 1,000,000,000.00 | 2032-02-12 | 10 years |
| 7 | KEF | Kumari Equity Fund | 1,000,000,000.00 | 2031-03-18 | 10 years |
| 8 | NICFC | NIC Asia Flexi Cap Fund | 1,020,000,000.00 | 2029-06-15 | 7 years |
| 9 | LUK | Laxmi Unnati Kosh | 652,623,600.00 | 2027-10-01 | 7 Years |
| 10 | NBF3 | Nabil Balanced Fund III | 1,250,000,000.00 | 2031-09-23 | 10 years |
| 11 | C30MF | Citizens Super 30 Mutual Fund | 750,723,900.00 | 2033-05-14 | 10 years |
| 12 | SLCF | Sanima Large Cap Fund | 1,200,000,000.00 | 2028-02-23 | 7 years |
| 13 | CMF2 | Citizens Mutual Fund – 2 | 560,000,000.00 | 2026-07-08 | 7 Years |
| 14 | NBF2 | Nabil Balanced Fund – 2 | 1,120,000,000.00 | 2029-05-31 | 10 Years |
| 15 | NICBF | NIC ASIA Balanced Fund | 755,000,000.00 | 2029-08-27 | 10 Years |
| 16 | NIBSF2 | NIBL Samriddhi Fund – 2 | 1,500,000,000.00 | 2031-05-29 | 10 years |
| 17 | KDBY | Kumari Dhanabriddhi Yojana | 1,225,072,590.00 | 2032-07-25 | 10 years |
| 18 | PRSF | Prabhu Smart Fund | 1,000,000,000.00 | 2032-03-14 | 10 years |
| 19 | NSIF2 | NMB Sulav Investment Fund – II | 1,200,000,000.00 | 2032-09-01 | 10 years |
| 20 | NICSF | NIC Asia Select-30 | 1,250,000,000.00 | 2028-07-05 | 7 years |
| 21 | GIBF1 | Global IME Balance Fund-I | 1,025,763,600.00 | 2032-07-28 | 10 years |
| 22 | PSF | Prabhu Select Fund | 1,250,000,000.00 | 2028-06-21 | 7 years |
| 23 | RMF1 | RBB Mutual Fund 1 | 1,250,000,000.00 | 2028-07-23 | 7 years |
| 24 | MMF1 | Mega Mutual Fund – 1 | 1,250,000,000.00 | 2031-09-08 | 10 years |
| 25 | SEF | Siddhartha Equity Fund | 1,500,000,000.00 | 2027-11-08 | 10 Years |
| 26 | SAGF | Sanima Growth Fund | 672,532,600.00 | 2033-11-27 | 11 years |
| 27 | H8020 | Himalayan 80-20 | 1,000,000,000.00 | 2033-10-01 | 10 Years |
| 28 | SIGS2 | Siddhartha Investment Growth Scheme-2 | 1,200,000,000.00 | 2029-08-26 | 10 Years |
| 29 | CMF1 | Citizens Mutual Fund-1 | 820,000,000.00 | 2025-03-03 | 7 Years |
| 30 | SFMF | Sunrise First Mutual Fund | 860,000,000.00 | 2029-11-04 | 10 Years |
| 31 | NICGF | NIC Asia Growth Fund | 835,200,000.00 | 2025-03-12 | 7 Years |
| 32 | NMB50 | NMB 50 | 1,250,000,000.00 | 2026-09-01 | 7 Years |
| 33 | SAEF | Sanima Equity Fund | 1,300,000,000.00 | 2024-12-26 | 7 Years |
| 34 | LEMF | Laxmi Equity Fund | 1,250,000,000.00 | 2024-06-12 | 7 Years |
| 35 | SIGS3 | Siddhartha Investment Growth Scheme 3 | 805,800,000.00 | 2033-04-30 | 10 years |
| 36 | NIBLPF | NIBL Pragati Fund | 750,000,000.00 | 2024-01-11 | 7 Years |
Open End
| Open End Mutual Fund | |||
| S.N. | Symbol | Mutual Fund Name | Fund Size (Rs.) |
| 1 | NIBLSF | NIBL Sahabhagita Fund | 2,914,343,140.00 |
| 2 | NADDF | NIC Asia Dynamic Debt Fund | 645,600,620.00 |
| 3 | SSIS | Siddhartha Systematic Investment Scheme | 602,677,416.00 |
| 4 | NMBSBF | NMB Saral Bachat Fund – E | 1,653,918,143.00 |
| 5 | SLK | Shubha Laxmi Kosh | 286,937,367.00 |
| 6 | NFCF | Nabil Flexi Cap Fund | 541,742,630.00 |
| 7 | KSLY | Kumari Sunaulo Lagani Yojana | 362,754,900.00 |
Mutual Fundहरुले खासगरी Share, Debenture, Fixed Deposit , सरकारी ऋणपत्र आदिमा लगानी गर्दछन् ।
कसको लागि Mutual Fund राम्रो लगानीको अवसर हुन सक्छ ?
खासगरी दोस्रो बजारको सम्वन्धमा राम्रो ज्ञान नभएको र शेयर बजारमा पर्याप्त समय दिन नसक्ने लगानीकर्ताहरुको लागि Mutual Fund उत्तम लगानीको अवसर हुन सक्छ । दोस्रो बजारमा लगानी गर्नु अतेन्तै जोखिम हुने हुँदा यसको लागि शेयर बजारको बारेमा राम्रो ज्ञान हुन जरुरी छ । कंपनीको फण्डामेन्टल के कस्तो छ अनि प्राविधिक रुपमा ति कंपनीको अवस्था कस्तो देखिन्छ सो वारेमा ज्ञान नभई लगानी गर्दा जोखिम बढ्ने हुन्छ । तर Mutual Fund संचालन गर्ने कंपनीहरुसँग बजारको बारेमा राम्रो ज्ञान भएका विज्ञहरुको टीम हुन्छ जसका कारण लगानीलाई विविधिकरण गर्नुका साथै बढी भन्दा बढी प्रतिफल आउने कंपनीहरुमा लगानी गरिएको हुन्छ ।
Mutual Fundमा लगानी कसरी गर्ने र Mutual Fundमा लगानी गर्दा के के फाइदा हुन्छ ?
Mutual Fundमा दुई किसिमले लगानी गर्न सकिन्छ । पहिलो प्राथमिक बजारबाट आइपिओ को रुपमा र दोस्रो सेकेन्डर मार्केटबाट । यसमा लगानी गर्नको लागि सानो रकमबाट पनि सकिन्छ । आफुसँग भएको सानो रकमलाई क्रमशः लगानी गर्दै लगानी बढाउन सकिन्छ । कहिले काहीं कुनै एकदमै बढी प्रतिफल दिईरहेको कंपनीमा लगानी गर्ने ईच्छा भएमा त्यसको बजार मूल्यका कारण दोस्रो बजारबाट शेयर खरीद गर्न असम्भव पनि हुन्छ । यस्तो बेलामा उक्त शेयरमा जुन Mutual Fundले लगानी गरेको छ सोहि Mutual Fundमा लगानी गर्दा उक्त कंपनीबाट प्राप्त प्रतिफलमा समानुपातिक हिस्सेदार बन्न सकिन्छ । हामीले लगानी गर्ने कंपनी सिमित मात्र हुन्छ तर Mutual Fundले धेरै प्रकारको कंपनीमा लगानी गर्दछ जसका कारण जोखिम कम हुन्छ । धितोपत्रको वर्तमान नियममा Mutual Fundले समानुपातिक रुपमा निस्चित प्रतिशत प्राथमिक शेयर सिधै प्राप्त गर्दछन् । त्यसले पनि कंपनीको नाफामा बृद्धि हुुुन्छ । Mutual Fund हाइली लिक्वीड भएकोले जुनसुकै वेलामा बेचेर पैसा निकाल्न सक्छ । Mutual Fundले नियमित रुपमा न्याभ प्रकाशित गरिरहन्छ जसका कारण आफुले लगानी गरेको Mutual Fundको वारेमा नियमित जानकारी थाहा भैरहन्छ । त्यस बाहेक Mutual Fundले कुन कुन शेयरमा लगानी गरेको छ भन्ने समेत जानकारी प्राप्त गर्न सकिन्छ ।
Mutual Fundमा लगानी गर्ने तरिका :
क) Mutual Fund को प्राथमिक शेयरमा लगानी गर्ने तरिका :
अन्य प्राथमिक शेयरहरु खुलेको समयमा जसरी Mero Share मार्फत Apply गर्न सकिन्छ त्यसरी नै Mutual Fundको प्राथमिक शेयरमा पनि Mero Share बाट सिधै Apply गर्न सकिन्छ । यसको सुरुवात मूल्य प्रति कित्ता रु. १०/- हुन्छ ।
यस सम्वन्धी प्रकृयाको लागि तलको लिंकमा थिच्नुहोस् ।
Click here on how to apply IPO of Mutual Fund through Mero share
ख) Mutual Fundमा लगानी गर्ने अर्को तरिका दोस्रो बजारबाट :
दोस्रो बजारबाट Mutual Fund खरीद गर्दा सिधै Broker लाई फोन गरेर वा TMS मार्फत घरैबाट Online को माध्यमबाट खरीद गर्न सकिनेछ । दोस्रो बजारबाट Mutual Fundको शेयर किन्दा भने प्रति एकाई मूल्य फरक फरक हुन्छ । दोस्रो बजारबाट खरीद गर्नुपूर्व आफुले खरीद गर्न चाहेको Mutual Fund को बारेमा जानकारी लिएर मात्र खरीद गर्दा जोखिम कम हुन्छ । सकभर त्यस्ता Mutual Fund छनोट गर्दा त्यस्ता कंपनीहरुको वास्तविक NAV ( Net Asset Value) कति छ र बजारमा त्यो कंपनीको कारोवार NAV भन्दा कति Discounted Rate मा पाइन्छ साथसाथै त्यो Mutual Fundले आफ्नो लगानीलाई कुन कुन क्षेत्रमा के कति अनुपातमा लगानी गरेको छ र Past Dividend History के छ भनेर बुझ्ने जरुरी छ ।
Mutual Fund ले लगानी गरेका Sector हरुको पछिल्लो Weighted को अवस्था :
नेपालमा संचालित Mutual Fund हरुले आजको मितिसम्म निम्नानुसार Sector हरुमा निम्न बमोजिमको प्रतिशतमा लगानी गरेका छन् ।
